Wereldhumanismedag wordt wereldwijd gevierd op 21 juni. Een dag waarop humanistische waarden en idealen worden gevierd door mensen die zich aangetrokken voelen tot het humanistische gedachtegoed. In reflectie en dialoog wordt stilgestaan bij waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en waardering voor de kracht van diversiteit.
[laatste update artikel: 28 januari 2023: toegevoegd: seizoensviering in juni 2023]
Humanistische groepen in de Verenigde Staten en Europa zijn in de jaren ’80 begonnen om deze dag te vieren. De Internationale Humanistische en Ethische Unie (IHEU) heeft 21 juni daarna uitgeroepen tot Internationale Dag van het Humanisme.
Een mooie dag om stil te staan, handelingen te verichten of rituelen te doen die gericht zijn om mooie, fijnzinnige en aantrekkelijke kanten van het mens zijn te ontwikkelen. Op de autonome en verantwoordelijke rol die de mens heeft in de vormgeving van zijn bestaan.
Humanistische organisaties en mensen met een humanistische kijk wereldwijd besteden aandacht aan Wereldhumanismedag.
Het Humanistisch Verbond organiseerde in 2022 speciale humanistische wandelingen door het land om Wereldhumanismedag te vieren. In Amsterdam werd een dialoogwandeling gehouden, waarbij werd stilgestaan bij de vraag: wat betekent verbondenheid voor jou – met anderen, je omgeving en de natuur? De wandeling werd begeleid door humanistisch geestelijk verzorger Beate Giebner en filosoof Nanda van Bodegraven.
In 2023 organiseert Humanistisch Verbond Amsterdam een seizoensviering op zondag 25 juni.
Miljoenen mensen in Nederland denken en leven volgens het humanistische gedachtegoed, ook al noemen zij zich lang niet altijd humanist. Het negentiende-eeuwse woord humanisme is afgeleid van humanitas, dat zelf weer verwijst naar homo (mens) en humanus. Humanitas drukt de idee uit dat de mens de moeite waard is. (Bron: humanistischecanon.nl) Het Humanistisch Verbond is in 1946 opgericht met als doel menswaardigheid in Nederland te bevorderen. Een overzicht van organisaties met een humanistische grondslag vind je op humanistischealliantie.nl.
Hieronder nog wat andere suggesties waarmee je op Wereldhumanismedag stil kunt staan bij humanistische waarden, kunt reflecteren of in dialoog kunt gaan met een ander.
Klik op de plusjes hieronder om meer over de suggesties te lezen.
Suggesties
-
Maak een betekenisvol persoonlijk ritueel
Volgens Esther Wit zit het diep in de mens om betekenis te geven aan datgene wat er om hem heen gebeurt. Een ritueel is een handeling die je verricht, waardoor je betekenis kunt ervaren dingen kunt doorleven.
Kunst kan daarbij een prachtige dimensie aan toevoegen, denkt kunstenares Ida van der Lee. Zij definieert een ritueel als: Een geregisseerde gebeurtenis rondom een vraag of kwestie. Plaats, object, aanleiding, klank, handeling en tekst spelen een rol. en ritueel kan volgens haar prima zonder de cliché hartjes, steentjes, rozen en ballonnen en ze ziet een belangrijke rol weggelegd voor kunst. Want kunst stimuleert verbeeldingskracht en poëzie, verbeeldt schoonheid en is modern en eigentijds.
Denk daarbij aan:
– Iets eten
– Dragen van speciale kleding
– Een dans
– Het lezen van een gedicht(Bron: humanistischealliantie.nl)
-
Lees een inspirerend gedicht
Ooit ontdekt dat poëzie nuttig kan zijn? Een gedicht, een strofe, een enkele zin, geven houvast in tijden van vertwijfeling of verlies. Er zijn opbeurende gedichten, gedichten die troosten. Ze houden een spiegel op, en vormen een vertrekpunt naar meer poëzie die zich hardop laat lezen of zich zachtjes laat fluisteren. Probeer het eens met deze selectie.
-
Kijk buiten om je heen en stel je open voor wat zich aan je tonen wil. Maak een praatje met een voorbijganger.
Buiten, zoek het buiten: in je eigen omgeving of op een voor jou nieuwe plek. Kijk om je heen, kijk echt. Probeer ontvankelijk te zijn voor vormen, kleuren, golven, vlakken, rondingen. Stel je open, open voor wat zich aan je tonen wil. Dat kan van alles zijn: de natuur in al haar gedaanten, maar zeker ook alles wat wij mensen maken: beelden, liedjes, mode, graffiti, lichtsculpturen, glas in lood, architectuur, foto’s, kunst op vensterbanken, soundscapes…
Kijk en luister
Kies er eentje, die je raakt en blijf daar een tijdje staan, zitten, liggen. Kijk en luister op je gemak, liefst eerst alleen zintuigelijk. Wat zie je? Wat hoor je? Wat gebeurt er? Daarna met je gevoelens, gedachten: Wat wenkt je? Wat stoot je af? Wat roept het werk bij je op? Associaties? Vragen? Acties? Waar zet het je toe aan?Als je wilt, maak een praatje met een voorbijganger over wat je daar doet, wat je gewaarwordt. Vraag vrijmoedig wat hij of zij ziet. Deel elkaars verwondering, afkeer, beleving. Als je wilt, pak iets van wat daar is (een voorwerp, wat afval, steentjes, takjes) of maak een foto, een opname en maak daar geïnspireerd door het kunstwerk of door jullie ontmoeting iets nieuws van. Deel dat met mensen om je heen. Het gaat niet om iets groots, meeslepends, wel om iets wat jou raakt, wat jou/jullie verbindt, verwondert of tot actie aanzet
-
Leen een mens in de Living Library. Iemand die je in het dagelijks leven niet snel spreekt.
In de Living Library lees je geen boeken, maar mensen. Interessante mensen, die je in het dagelijks leven niet snel spreekt. Ieder ‘levend boek’ heeft zelf te maken met een bepaald vooroordeel. Zo kun je ‘boeken’ lenen met titels als ‘Transgender’, ‘Ex-gedetineerde’ of ‘Blind’. In een open gesprek mag alles gevraagd en besproken worden. De Living Library is een van oorsprong Deens concept om vooroordelen te onderzoeken en tegen te gaan. Op een hele simpele manier: door onbevangen met elkaar in gesprek te gaan.
Naar de Living Library -
Bezoek een tentoonstelling die je aan het denken zet en nieuwe perspectieven biedt.
Hieronder zie je tentoonstellingen uit 2022. Kijk voor een actueel overzicht op museum.nl
De World Press tentoonstelling in de Nieuwe Kerk.
Deze Flagship Exhibition laat het werk zien van 24 fotografen uit 6 regio’s wereldwijd die zich met hun inzendingen weten te onderscheiden. In totaal zijn er 127 indrukwekkende beelden te zien in verschillende formaten, en in diverse nieuwe thema’s zoals nieuws, people power, portretten en milieu. Ook de rijke geschiedenis van de World Press Photo Foundation heeft een bijzondere plek in het hart van de kerk waar ook aandacht zal zijn voor de huidige status van internationale persvrijheid. In de kapellen staan specifiekere onderwerpen centraal zoals fake news en de oorlog in Oekraïne.Tomorrow is a Different Day in het Stedelijk
In Tomorrow is a Different Day zijn werken van internationale kunstenaars en vormgevers te zien die medeverantwoordelijk zijn voor de veranderingen van vandaag en morgen. Ze verzetten zich tegen de status quo en bieden andere perspectieven. De geschiedenis is voortdurend in beweging, steeds weer gevoed door nieuwe stemmen en inzichten. Tomorrow is a Different Day is het eerste deel van de nieuwe collectieopstelling van het Stedelijk, met meer ruimte voor bekende, nieuwe en andere perspectieven.First Americans in Museum Volken in Leiden
Een expo waar de ervaringen, veerkracht en creativiteit van de inheemse bevolking van Noord Amerika centraal staan. Een mix van hedendaagse kunst, fotografie, fashion van inheemse kunstenaars en de historische museumcollectie, zoals kleding, tekeningen, wapens, sieraden, keramiek, fotografie en gebruiksvoorwerpen.World Press Photo: Door de lens van in het Tropenmuseum
Het werk van 16 talentvolle fotografen uit de African Photojournalism Database van World Press Photo. De fotografen, afkomstig uit verschillende Afrikaanse landen, laten op hun eigen manier de diversiteit van het continent zien. Aan de hand van uiteenlopende thema’s zoals wederopbouw, verstedelijking, oorlog, geboorte en gendergelijkheid toont de expositie het menselijke en nieuwsgierig makende verhaal van zowel de fotograaf als de gefotografeerde.Ana Núñez Rodríguez Cooking Potato Stories in Foam
Door het verzamelen van kleine en grote verhalen, persoonlijk en historisch, feitelijk en fictief, onderzoekt Núñez Rodríguez hoe de aardappel een universum van symbolische informatie over identiteit, overheersing en sociale differentiatie in zich draagt.Moraalmeesters in het Koninklijk Paleis op de Dam
In Koninklijk Paleis Amsterdam worden schilderijen tot leven gewekt. In de tentoonstelling Moraalmeesters. Wijze lessen van het Stadspaleis zetten schilderijen van Ferdinand Bol, Govert Flinck en Jacob de Wit je aan het denken. In de galerijen zijn interviews te zien met twaalf personen die gevraagd zijn om vanuit hun expertise en achtergrond na te denken over vragen die uit vier schoorsteenstukken voortkomen. Zo komen onder andere Job Cohen, Frans Bauduin en Jaden Nihora (jongerenrechtbank OSBijlmer) aan het woord.Koloniale verhalen in het Amsterdam Museum
Amsterdam Museum is gestart met het onderzoek naar de vele manieren waarop de stad en hun collectie nog altijd verknoopt zijn met dit complexe stuk geschiedenis. In de tentoonstelling Koloniale Verhalen delen zij de actuele opbrengst van dit onderzoek met de bezoekers.
(Let op: nieuwe locatie Amsterdam Museum is Amstel 51)OSCAM x De Korf presenteren Meryem Slimani in Oscam
Fotograaf en art director Meryem Slimani fotografeert haar muze en moeder Najate Leklye in ‘editorial style’, waarmee ze haar authentieke verhaal vertelt in gedurfde kleuren -
Voer een verdiepend gesprek of een dialoog.
Een goed gesprek, hoe voer je dat eigenlijk? Wat heb je daarvoor nodig? En kun je eigenlijk alles maar zeggen wat je wilt? Is het mogelijk om ons opnieuw aan elkaar te verbinden, zonder dat je het met elkaar eens hoeft te zijn? Ga bijvoorbeeld met elkaar in gesprek. Wat betekent vrijheid voor jou? Hoe kun je meer vrijheid ervaren? Zit er een grens aan vrijheid? In welke zin? Luister naar de ander vanuit nieuwsgierigheid: wat is er nieuw aan deze zienswijze, en vanuit welke achtergrond is deze zienswijze ontstaan? Vraag: kan je daar nog iets meer over vertellen? Op welke punten komt jullie zienswijze overeen? Waarin verschillen jullie? Is er iets waar spanning bij op te merken is? Iets wat je niet durft te vertellen? Zo ja, hoe zou dat komen? Voel je vrij om te onbelemmerd uit te spreken? Wat heb je daarvoor nodig? En de ander?
-
Stap uit je routine.
<iframe width=”1280″ height=”720″ src=”https://embed.vpro.nl/player/?id=VPWON_1288622&profile=human&sharing=1″ frameborder=”0″ scrolling=”no” allow=”encrypted-media; autoplay; fullscreen”></iframe>
-
Voer een gesprek met een ander.
In een gesprek met anderen kom je vaak verder dan in je eentje. In een gesprek verwoord je je gedachten en gevoelens. Verwoorden betekent ook dat je jezelf terug hoort. Zo krijg je door je uit te spreken vaak voor jezelf pas duidelijk waar je mee bezig bent, welke vragen je hebt, wat je zou willen leren. (Bron: Oefeningen voor het leven.)
-
Voer een gesprek met jezelf.
Door te schrijven geef je je gedachten vorm. Op die manier sta je even rustig stil bij wat je hebt meegemaakt, wat je doelen zijn, wat je ervaren hebt, wat goed en niet goed ging en welke criteria je daarvoor hanteert. Dit kan in dagboekvorm maar ook via essays of verhalen. Door dingen voor jezelf op te schrijven, dwing je jezelf de soms rommelige gedachten en gevoelens wat duidelijker te krijgen. Een dagboek is een gestructureerde manier om met jezelf in gesprek te zijn. Een dagboek terug lezen kan een vorm van zelfkennis worden. Waar was een tijdje geleden mee bezig? Wat is er veranderd? (Bron: Oefeningen voor het leven.)
-
Stel een persoonlijke waardenhiërarchie op.
Stel voor jezelf vast: wat is echt belangrijk? Wat zijn zijpaden? Welke waarden hang ik aan?
Met een waardenhiërarchie alleen ben je er niet. Het komt natuurlijk aan op de ‘uitvoering’. Wat betekent het dat ik ‘duurzaamheid’ belangrijk vindt? En hoe verhoudt zich dat tot de waarde die ik aan ambitie hecht. Je waarden en doelen zijn niet automatisch op elkaar zijn afgestemd. En je kunt niet alles willen en worden. Levenskunst is ook een kunst van de beperking. (Bron: Oefeningen voor het leven.) -
Ga een dag offline, de natuur in.
En denk na over de vraag, waar gaat het om als je praat over vrijheid? Is vrijheid iets dat je krijgt, dat je kunt bezitten, maar ook kwijt kunt raken? Of ben je vrij? (Bron: Ronald Wolbink, over de Stoïcijnse uitdaging)
Of neem het boek mee van Nanda van Bodegraven, ‘De mens als gedachtendier’, verwonder je over de wording van het gedachtendier mens. Over de betovering van ons ogenschijnlijk gewone leven. Hoe alledaagse vanzelfsprekendheden, zoals zintuiglijke waarnemingen, sociale emoties of ons taalgebruik, buitengewoon worden als je ze door een wetenschappelijke bril bekijkt. Lees meer
-
Ontdek de wereld serendipitisch. Volg iemand op sociale media, buiten je informatiebubbel.
Algoritmes zorgen ervoor dat we steeds meer in een eigen informatie/nieuwsbubbel terecht komen. Om open te blijven staan voor nuances, om openheid en onbevooroordeeldheid te bevorderen is het interessant om iemand te volgen en je blik te openen voor een zienswijze, voor argumenten van mensen waar je het misschien niet direct mee eens bent. Die kunnen je op andere artikelen en inzichten wijzen. (Inspiratiebron: Eric Smit van Follow The Money.)
-
Verricht een wonder.
Maak iets. Een voorstelling, een boekje, een gedicht, een schilderij. Plant een boom. En laat daarmee iets achter voor de anderen die na jou komen. Of doe iets, zeg iets. Iedereen kan, op zijn of haar manier, het antiracistische geluid verspreiden. (Bron: Romana Vreede)
Waar wij voor staan
Het Humanistisch Verbond is de enige onafhankelijke organisatie die staat voor een vrije en humane samenleving. We komen in actie als keuzes over leven, liefde, denken en dood in gevaar komen. Dankzij onze leden en donateurs is dit werk mogelijk.
Zelf denken samen leven.
Deze vier woorden geven weer waar het in het humanisme om te doen is. In het humanisme kunnen twee belangrijke motieven en inspiratiebronnen worden onderscheiden: het ideaal van een menswaardig bestaan voor allen en het ideaal van autonomie, individuele vrijheid en het ontwikkelen van het vermogen zelf na te denken
Ieder mens is anders, en deze verschillen zijn wat humanisten betreft goed en waardevol. Het gaat er in de humanistische levensbeschouwing dus niet om dat iedereen hetzelfde doet of vindt, het gaat erom dat mensen proberen hun leven zo in te richten dat het voor hen waardevol en betekenisvol is, dat ze zich erin herkennen, dat ze een leven leiden dat voor hen als individu waardevol en betekenisvol is. Dat kan voor iedereen anders zijn. Lees verder
Lees hier meer: wat is humanisme?
Of vraag een informatiepakket aan.
“ De consequentie van vrijheid: je hebt zelf de ruimte en laat de ander ook de ruimte. Je hebt elkaar nodig om elkaar die vrijheid te gunnen. Ik kan het alleen maar hebben als jij het ook hebt. Het is iets wat groeit naarmate je het deelt. ”
Kom kijken, doe, wandel, denk en praat mee in Amsterdam
Vanuit Humanistisch Verbond afdeling Amsterdam Amstelland organiseren we regelmatig activiteiten. Iedere derde week van de maand (behalve in juli en augustus) een HUMA-café bij Perdu, met lezingen en debatten. Daarnaast kun je inspiratie opdoen en je geest verrijken bij cursussen, een open café, filosofische wandelingen, fietstochten en meer. Zowel leden als niet-leden zijn van harte welkom. Nu op de agenda:
Lijst van evenementen
-
In samenwerking met Slot Loevestein brengt het Humanistisch Verbond de tentoonstelling Tegenpolen: een zintuigelijke en verdiepende ervaring van polarisatie door de eeuwen heen.
Locatie: Slot Loevestein, Poederoijen -
In onze zorgen over het klimaat is het belangrijk om hoopvol te blijven. Maar hoe doe je dat? Op deze verdiepingsdag in Amsterdam helpen we je op weg.
Locatie: Huis De Pinto, Amsterdam -
Humanisme is een onuitputtelijke bron van inspiratie. Benieuwd wat het voor jou kan betekenen? Doe de kennismakingscursus.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam -
In het HUMA-café van zondag 15 december stelt Jurriën Hamer de rol van de vrije wil ter discussie. Sterker nog: ons geloof in de vrije wil, houdt noodzakelijke persoonlijke en maatschappelijke verandering tegen, is zijn stellingname.
Locatie: Perdu, Amsterdam -
Humanisme is een onuitputtelijke bron van inspiratie. Benieuwd wat het voor jou kan betekenen? Doe de kennismakingscursus.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam -
In het socratisch gesprek staat de dialoog centraal en niet de discussie. In deze cursus leer je de basisvaardigheden kennen en ga je ermee oefenen.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam