Napraat HUMA-café met Joachim Duyndam: “Het is goed weer eens na te denken over wát de kern is van het humanisme.”
We praten veel over waarden, er wordt veel mee geschermd. Vaak hebben mensen het dan over ‘glanzende ballen in de kerstboom’ waarmee je kunt pronken en de ander om de oren kunt slaan, zegt Joachim Duyndam. Hij pleit voor een andere benadering. In het HUMA-café op zondag 16 maart heeft hij ons handvatten aangereikt van humanistische waarden. Waarden zijn geen dingen, zegt hij, maar relaties van waaruit je leeft, met anderen. Het zijn weerbare relaties.
Bijvoorbeeld ‘vrijheid’ is een weerbare verhouding tot ‘onvrijheid’ of ’slaafsheid’ of ‘volgzaamheid’. Er is een constante verovering van die vrijheid’ op de onvrijheid. En die strijd is nooit gestreden. Dat is iets wat je continu opnieuw moet waarmaken. Daar moet je voortdurend op scherp gehouden worden. En hij zal laten zien vanuit welke humanistische bronnen je die verhoudingen kunt begrijpen, hanteren en in je eigen leven kunt waarmaken. Zodat het echt handvatten voor humanistische waarden zijn.
Na afloop gingen we met Joachim Duyndam en met elkaar in gesprek.
Enkele reacties uit de zaal
“Het is goed weer eens na te denken over wát de kern is van het humanisme. De kracht ervan, lijkt me, zit hem niet in het vast leggen van een definitie, we kunnen het niet bevriezen als begrip. Het gaat om vrijheid, eerlijkheid, zorgzaamheid, maar ook ingroup solidariteit. Het gaat om het toepassen in de praktijk, niet zozeer om de waarden zelf.”
“Zijn de twee genoemde handvatten voor humanistische waarden (het vermogen om zelfstandig te denken, en geestelijke weerbaarheid) wel voldoende onderscheidend? Zou het niet juister zijn om er democratie aan toe te voegen, of mensenrechten, of menselijke waardigheid?”
Kijk- luister- en leestips
Tip ons voor een film, podcast, of boek over dit onderwerp, of reageer: stuur een mail naar [email protected]. Dank alvast!
Spreker: Joachim Duyndam
Joachim Duyndam is emeritus hoogleraar Humanisme en Filosofie aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij promoveerde in 1997 op een interdisciplinaire studie naar empathie. Sindsdien beweegt zijn onderzoek zich op én vanuit betekenisvelden van mimesis: voorbeeldfiguren, empathie, geestelijke weerbaarheid (resilience), vergeving, humanisme en filosofie. Zijn werk in onderwijs en onderzoek is te vinden in de artikelen, video-colleges, podcasts, interviews op betekenislab.nl.
Meer inspiratie in Amsterdam? Binnenkort op de agenda:
Lijst van evenementen
-
In samenwerking met Slot Loevestein brengt het Humanistisch Verbond de tentoonstelling Tegenpolen: een zintuigelijke en verdiepende ervaring van polarisatie door de eeuwen heen.
Locatie: Slot Loevestein, Poederoijen -
Hoe kijk je naar de dood? Op deze verdiepingsavonden ga je je eigen vorm vinden hoe om te gaan met het laatste stuk van je eigen leven, of dat van een ander.
Locatie: Huis De Pinto, Amsterdam -
Op 18 april praten we virtueel en live vanuit Pakhuis de Zwijger in Amsterdam over hoe Nederland écht denkt over vrijheid van keuze aan het eind van het leven.
Locatie: Pakhuis de Zwijger, Amsterdam -
In een wereld die steeds sneller lijkt te gaan is het goed om af en toe stil te staan. Bij jóuw leven en de vragen die dit opwekt. Heb je een levensvraag die alle aandacht verdient? Lees meer.
Locatie: Huis De Pinto, Amsterdam, Amsterdam -
Jacqueline Duurland bespreekt tijdens het HUMA-café in theater Perdu prikkelende filosofische overpeinzingen over emoties, stemmingen en karaktertrekken.
Locatie: Perdu, Amsterdam -
In het socratisch gesprek staat de dialoog centraal en niet de discussie. In deze cursus leer je de basisvaardigheden kennen en ga je ermee oefenen.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam
Blijf op de hoogte van nieuws uit de regio Amsterdam Amstelland
Maandelijks sturen we een nieuwsbrief uit. Om je te inspireren met nieuws over onze activiteiten, cursussen, verdiepingsdagen en thema’s waarover we met elkaar nadenken en spreken.
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.