Napraat HUMA-café met Jacqueline Duurland: “Zou jij plaatsnemen in de geluksmachine?”
Jacqueline Duurland besprak tijdens het HUMA-café op 18 mei 2025 in theater Perdu prikkelende filosofische overpeinzingen over emoties, stemmingen en karaktertrekken. In maart verscheen haar boek ‘Filosofisch gestemd’, over de filosofische betekenis van ons gevoelsleven.
In het verleden werd door denkers als Plato, Descartes en de stoïcijnen vooral het denken bestudeerd. Maar zijn onze gedachten niet onlosmakelijk verbonden met onze emoties? Hoe werkt dat in ons hoofd en in ons hart? Plato, Descartes en de stoïcijnen vonden dat emoties ons afleiden van het pad van het logische denken. Andere filosofen – ook veel hedendaagse – staan meer in verbinding met ons emotionele leven en laten zien hoe denken en voelen samengaan in ons mens-zijn.
Aan de hand van filosofen en schrijvers vanaf de oudheid tot nu onderzoekt Duurland in haar boek Filosofisch gestemd perspectieven op liefde en vriendschap, essentiële ingrediënten van jaloezie en rouw, de eeuwigdurende fascinatie met woede en de rekbaarheid van normaliteit.
Tijdens het HUMA-café wisselde ze filosofische overpeinzingen af met persoonlijke beschouwingen volgens de receptuur van Aristoteles: ‘Aan de hand van het specifieke begrijpt men het universele.’ Na afloop gingen we met Jacqueline Duurland en met elkaar in gesprek.
Enkele reacties uit de zaal
‘Jacqueline gaf een mooi citaat om over na te denken, het is van Søren Kierkegaard: Het kwaad als mijn mogelijkheid, het goede als mijn verantwoordelijkheid.’
‘Wat is het verschil eigenlijk tussen emoties en gevoelens? Filosofen kenschetsen de emoties als zichtbaar in het lichaam, bij gevoelens is dat niet zo.’
‘Jacqueline vroeg aan het einde van haar voordracht wie in de zaal zou plaatsnemen in de Geluksmachine (een gedachte-experiment van de Amerikaanse filosoof Robert Nozick), een machine die je alleen gelukservaringen als input geeft. Slechts enkelen van de aanwezigen wilden dat, de meeste mensen zouden de nuance missen. Ook een probleem oplossen en daar juist gelukkig van worden, zouden ze missen. En dat je niet zélf uit de machine kunt stappen, stuit ook tegen de borst.’
Spreker: Jacqueline Duurland
Jacqueline Duurland is schrijver en filosoof. Zij schreef voor diverse media en was als taaldocent verbonden aan de UvA. Zij richtte in Haarlem de Filosofiefabriek op en geeft lezingen en cursussen om filosofische inzichten toegankelijk te maken voor een groter publiek. Over haar boek Vinosofie. Een proeve van denken en drinken hield zij in 2023 een voordracht in het HUMA café. In maart 2025 verscheen uit haar hand Filosofisch gestemd. Reflecties op het gevoelsleven.
Kijk- luister- en leestips
Tip ons voor een film, podcast, of boek over dit onderwerp, of reageer: stuur een mail naar [email protected]. Dank alvast!
Meer inspiratie in Amsterdam? Binnenkort op de agenda:
Lijst van evenementen
-
In samenwerking met Slot Loevestein brengt het Humanistisch Verbond de tentoonstelling Tegenpolen: een zintuigelijke en verdiepende ervaring van polarisatie door de eeuwen heen.
Locatie: Slot Loevestein, Poederoijen -
In het socratisch gesprek staat de dialoog centraal en niet de discussie. In deze cursus leer je de basisvaardigheden kennen en ga je ermee oefenen.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam -
Zondag 15 juni is er in plaats van een lezing in Perdu, een gidswandeling langs de filosofietegels door Amsterdam Centrum. Er is beperkt plaats, aanmelden via ticketverkoop vooraf.
Locatie: Startpunt: Brakke Grond, Amsterdam -
De Camino van Vrijheid neemt je mee langs plekken waar humanistische denkers en strijders voor vrijheid woonden en werkten. De eerste etappe van dit langeafstandswandelpad voert van Ouderkerk naar Amsterdam.
Locatie: Museum Amstelland, Ouderkerk aan de Amstel -
Vincent Blok is professor in filosofie van techniek en innovatie aan de WUR en Erasmus universiteit. Hij komt vertellen over zijn laatste boek: ‘Een nieuwe zin van leven – De Roman als wegwijzer in een kantelende wereld. Denk mee, ga mee in gesprek.
Locatie: Perdu, Amsterdam -
Zou je graag stil staan bij je abortuservaring? En deze met andere mensen in een veilige sfeer delen? Dan is deze gespreksgroep misschien wel iets voor jou.
Blijf op de hoogte van nieuws uit de regio Amsterdam Amstelland
Maandelijks sturen we een nieuwsbrief uit. Om je te inspireren met nieuws over onze activiteiten, cursussen, verdiepingsdagen en thema’s waarover we met elkaar nadenken en spreken.
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.