Napraat HUMA-café met Renate Schepen: Mexicaanse filosofie en Sor Juana Inés de la Cruz

Wat weten we van Latijns-Amerikaanse filosofie? In de 16de en 17deeeuw beïnvloedde de Spaanse kolonisatie niet alleen het leven op het Latijns-Amerikaanse continent, maar was deze invloed ook omgekeerd. In het HUMA-café op 15 oktober gaf Renate Schepen een korte introductie over Latijns-Amerikaanse filosofie en focus op het werk van de Mexicaanse filosoof Sor Juana Inés de la Cruz (1648 -1695), die zichzelf omschreef als ‘de ergste non uit de geschiedenis’.
Al jong koos ze voor het klooster en kon daar als vrouw haar intellectuele passie een plaats geven, maar haar kritische blik op de eucharistie leidde tot verdeeldheid. Haar hele leven zette ze zich in voor stemmen die niet gehoord werden (zoals van tot slaaf gemaakte mensen, vrouwen en de oorspronkelijke Mexicaanse bevolking). Haar besef van een beperkte blik door onze lichamelijke gesitueerdheid en haar feministische teksten zijn nu nog steeds relevant.
In de woorden van Renate Schepen, waar ging de lezing over?
Enkele reacties uit de zaal
Na de lezing gingen we met de spreker en met elkaar in gesprek. Enkele reacties:
‘Het was een rijke middag.’
‘Interessant om de verschillende perspectieven te zien vanuit wetenschap, maar ook vanuit verschillende werelddelen.’
Dit citaat sprak de aanwezigen aan: ‘Onwetendheid is niet noodzakelijk de oorspronkelijke staat of het uitgangspunt. Het is misschien wel het aankomstpunt.’ Boaventura de Sousa Santos (2014)
Literatuurtips van Drs. P. Douqué
Drs. P. Douqué gaf een reactie en een aantal verdiepende literatuurtips, te lezen in dit artikel: Vrouwen, filosofie en verzet tegen seksisme, zo oud als de wereld.
Verdiepende lees- luister- en kijktips van Renate Schepen
Programma in de Rode Hoed op 20 november
Programma in de OBA op 12 november (Stille stemmen van de stad)
Boek: Pen, bed en Habijt, Drie vrouwen over gender, seks en redelijkheid, Inleiding en vertaling J.Pijnenburg, ISVW uitgevers. Octavio Paz, Sor Juana Ines de la cRuz o Las Trampas de la Fe, Seix Barral Biblioteca Breve
Filmpje: Ted-Ed History’s ‘worst’ nun – Theresa A.Yugar
Boek: Epistemische rechtvaardigheid
Miranda Fricker: Epistemic Injustice
Boaventura de Sousa Santos: Epistemologies of the South
‘Onwetendheid is niet noodzakelijk de oorspronkelijke staat of het uitgangspunt. Het is misschien wel het aankomstpunt.’
– Boaventura de Sousa Santos (2014)
Andere Latijns-Amerikaanse filosofen:
Guamán Poma de Ayala (1534 -1615)
Enrique Dussel (1934)
Reageren? Stuur een mail naar [email protected].

Renate Schepen is onafhankelijk filosoof. Haar werk richt zich op interculturele filosofie en dialoog. Ze schreef meerdere boeken en onderzoekt daarin hoe we met elkaar in gesprek kunnen blijven en recht kunnen doen aan verschillende bronnen van kennis. Ze geeft masterclasses en presentaties in theaters en op festivals (o.a. Lowlands, Nacht van de Filosofie). Renate promoveerde aan de Universiteit van Wenen (with honours) en studeerde daarvoor in Amsterdam, Accra en Montevideo.
Meer inspiratie in Amsterdam? Binnenkort op de agenda:
Lijst van evenementen
-
In samenwerking met Slot Loevestein brengt het Humanistisch Verbond de tentoonstelling Tegenpolen: een zintuigelijke en verdiepende ervaring van polarisatie door de eeuwen heen.
Locatie: Slot Loevestein, Poederoijen -
In het socratisch gesprek staat de dialoog centraal en niet de discussie. In deze cursus leer je de basisvaardigheden kennen en ga je ermee oefenen.
Locatie: Huis de Pinto, Amsterdam -
Zondag 15 juni is er in plaats van een lezing in Perdu, een gidswandeling langs de filosofietegels door Amsterdam Centrum. Er is beperkt plaats, aanmelden via ticketverkoop vooraf.
Locatie: Startpunt: Brakke Grond, Amsterdam -
De Camino van Vrijheid neemt je mee langs plekken waar humanistische denkers en strijders voor vrijheid woonden en werkten. De eerste etappe van dit langeafstandswandelpad voert van Ouderkerk naar Amsterdam.
Locatie: Museum Amstelland, Ouderkerk aan de Amstel
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.