Napraat HUMA-café met Margot Brouwer: “Verhalen uit religies en niet-religies proberen hetzelfde mysterie uit te drukken”

Sterrenkundige Margot Brouwer vertelde zondag 19 oktober 2025 over diens boek ‘Sterrenstof zijn wij, ontzagwekkende inzichten uit de wetenschap die hoop geven.’ Het persoonlijke verhaal over diens worsteling tussen natuurwetenschap en zingeving, en de antwoorden die Brouwer vond bij Spinoza, die Brouwer ‘filosoof van de blijdschap’ noemt.

‘Iedere dag worden we weer wakker, staan we op, gaan we naar ons werk en weer naar huis. Zo jakkeren we ons zo door onze levens op weg naar… wat eigenlijk? Geluk? Verbinding? Zin? Hebben we de hoop daarop niet meer dan honderd jaar geleden opgegeven, toen we God dood verklaarden en ons wereldbeeld toevertrouwden aan de wetenschap? Als we realistisch zijn, weten we dat ons aan het einde van de rit niets anders wacht dan de dood; het oneindige zwarte gat waaruit niets ooit ontsnapt. De wetenschap zal ons niet helpen… of toch?

Filosoof Baruch de Spinoza, vader van de Verlichting, werkte vierhonderd jaar geleden al uit hoe wij verbinding, zin, en zelfs geluk kunnen vinden in onze eenheid met een oneindig multiversum waaruit alles wat gedacht kan worden ontstaat, en dat hij ‘God’ durfde te noemen. Het is een duizelingwekkend moderne filosofie, die onder andere stelt dat elke tweedeling, inclusief die tussen onszelf en het heelal, een illusie is.

Na afloop gingen we met Margot Brouwer en met elkaar in gesprek.

Enkele reacties uit de zaal

‘Wat me aanspreekt is dat Margot spreekt over ideeën die mij ook sterk boeien: dat het kán dat met de Big Bang tijd en ruimte begon. Dat verhalen uit verschillende religies en niet religies hetzelfde mysterie proberen uit te drukken. En dat wellicht alle materie bewustzijn zou kunnen hebben.’

‘Margot is geïnspireerd door Spinoza, die vierhonderd jaar geleden al verwoordde hoe we zin en geluk en begrip kunnen vinden in onze eenheid met een oneindig multiversum. Dat inspireerde mij enorm; ik werd er door ontroerd.’

Spreker: Margot Brouwer

Margot Brouwer studeerde natuur- en sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam, promoveerde aan de Universiteit Leiden, en werkte als sterrenkundig onderzoeker aan de universiteiten van Groningen en Amsterdam. Nu combineert Brouwer diens kennis over het universum met filosofie en zingeving. Brouwer schrijft artikelen en boeken, werkt mee aan podcasts en geeft lezingen over o.a. natuur- en sterrenkunde, kosmologie, tijd, bewustzijn en de filosofie van Spinoza. Onlangs verscheen diens boek ‘Sterrenstof zijn wij’.

Bekijk het boek

Kijk- luister- en leestips

Tip ons voor een film, podcast, of boek over dit onderwerp, of reageer: stuur een mail naar [email protected]. Dank alvast!

Meer inspiratie in Amsterdam? Binnenkort op de agenda: