Jodie Ras over quarantaineverhalen uit de bajes en (on)geluk.
Er werd me gevraagd of het thema geluk in de door mij geschreven verhalenreeks ‘Quarantaineverhalen over de bajes’ een rol speelt. En of ik zelf iets zou kunnen zeggen over dit thema. Na even nagedacht te hebben, kwam ik uit bij een gedetineerde die zo’n dertig jaar geleden was gevlucht uit zijn geboorteland.
Al enigszins op leeftijd zat hij voor de eerste keer vast en tot zijn overplaatsing enkele maanden geleden sprak ik iedere vrijdag met hem. Hij keek uit naar de gesprekken, zei hij me dikmaals. Hij keek er naar uit om vrij zijn verhaal te kunnen doen en vertelde me, met dat onze vertrouwensband groeide, over herinneringen die hij ooit ver weg had gestopt.
Het waren tragische verhalen over wrede ervaringen en vaak liepen er tranen over zijn wangen. Soms raakte ik zelf ook geëmotioneerd door de tragiek van zijn leven, werden mijn ogen vochtig en kreeg ik een brok in mijn keel. Hij onderbrak dan abrupt zijn verhaal, omdat hij mij niet verdrietig of van slag wilde maken en het heeft even geduurd voordat hij doorkreeg dat dit niet geval was. Dat ik met hem meeleefde zonder meegesleept te worden.
Mijn ontroering had niet alleen te maken met de inhoud van zijn verhalen, maar ook met het feit dat ik een uiterst fijngevoelige man leerde kennen die was opgegroeid in een keiharde wereld vol terreur en machtsmisbruik. Het ontroerde me dat hij deze omgeving overleefd had door zijn emoties en ervaringen voor zich te houden, maar zo steeds verder verstrikt was geraakt in zichzelf. Zo verward dat hij in de gevangenis terecht was gekomen en dat hij de vertrouwelijkheid van de gesprekken aangreep om langzaam meer helderheid te krijgen in zijn innerlijke wereld.
“ Mijn ontroering had niet alleen te maken met de inhoud van zijn verhalen, maar ook met het feit dat ik een uiterst fijngevoelige man leerde kennen die was opgegroeid in een keiharde wereld vol terreur en machtsmisbruik. ”
Hij vertelt in het volgende stukje:
Geluk zat voor hem in dat diep menselijke verlangen jezelf, en in zijn geval zijn gevoelige aard, tot uitdrukking te brengen en daarin gezien en gekend te worden door een ander. Geluk bestond voor hem in het ervaren van vertrouwen zodat hij zich vanuit kwetsbaarheid kon verbinden met anderen. Geluk brachten die momenten dat wij contact maakten en hij die intimiteit kon ervaren waar hij zijn leven lang naar had gezocht.
“ Geluk bestond voor hem in het ervaren van vertrouwen zodat hij zich vanuit kwetsbaarheid kon verbinden met anderen. ”
Mijn geluk bestaat er uit dat ik kan fungeren als middel, als instrument aan de hand waarvan een ander ‘op verhaal kan komen’. Ik geniet ervan als ik mijn vaardigheden kan inzetten om ruimte te bieden waar maskers kunnen worden afgezet, muren afbrokkelen en façades neergehaald. Dit zodat die innerlijk kompas terug wordt gevonden en op authentieke en autonome wijze vorm kan worden gegeven aan het leven. Daar en op die momenten schuilt voor mij het ware (arbeids)geluk.
– Jodie Ras
Jodie Ras
Jodie Ras werkt als humanistisch geestelijk verzorger in een penitentiaire inrichting in Almelo. Tijdens de corona-lockdown zette zij verhalen van gedetineerden op papier.
De verhalen zijn samengebracht in de bundel ‘Quarantaineverhalen uit de bajes’. Wanneer deze bundel wordt besteld bij boekenbestellen.nl, gaat 100% van de opbrengst naar een project rondom herstelbemiddeling.
In haar gesproken column tijdens de Ledendag op 21 november 2020, vertelt zij waarom aangescherpte reflectie op het levensverhaal van gedetineerden zo belangrijk is. En hoe dit haar kijk heeft veranderd.
Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.
Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.